1. Zwróć uwagę na sposób oddychania dziecka.
W trakcie spoczynku i milczenia, dziecko powinno oddychać przez nos. Jeśli przy oddychaniu dziecko ma otwartą buzię, powinno Cię to zaniepokoić.
Zgłoś się po pomoc do specjalisty. Może to świadczyć o niskim napięciu mięśniowym, małej sprawności mięśnia okrężnego warg, niedrożności nosa, bądź o powiększonym migdale. Oddychanie przez usta ma negatywny wpływ na zdrowie i na artykulację. Wargi stają się wiotkie, a język jest ułożony płasko na dnie jamy ustnej. Dziecko ma spore trudności z pionizacją języka (unoszeniem go), co z kolei prowadzi do wadliwej wymowy głosek: l, r, t, d, n, sz, ż, cz, dż. Kiedy usta są stale otwarte, język ma również tendencję do wypadania z buzi, co prowadzi do wymowy międzyzębowej.
2. Kontroluj, czy Twoje dziecko dobrze słyszy.
Jeśli musisz powtarzać polecenia lub prośby wydawane dziecku, sprawdź co z jego słuchem. Aby sprawnie mówić – trzeba dobrze słyszeć. Zaniedbanie słuchu dziecka może mieć bardzo poważne konsekwencje.
3. Sprawdź budowę narządów artykulacyjnych dziecka.
Zwróć uwagę na język, wargi, policzki, podniebienie miękkie i ułożenie zębów. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące ich budowy, ułożenia, wielkości i ruchliwości – zgłoś się po poradę do specjalisty.
4. Ucz dziecko gryzienia.
Gdy tylko dziecko przejdzie na pokarmy stałe, podawaj mu jabłko, marchewkę, skórkę od chleba. Gryzienie wpływa na prawidłowe połykanie pokarmów, ułożenie zębów i prawidłowe ruchy języka. Jeśli dziecko będzie miało problemy z żuciem i gryzieniem, może to znacząco wpłynąć na jego mowę.
5. Zrezygnuj ze smoczka.
Jest on przyczyną wadliwego zgryzu, utrwalania infantylnego połykania pokarmów (język nie unosi się co powoduje późniejsze problemy z pionizacją), próchnicy zębów.
6. Nie spieszczaj wyrazów!
Nie posługuj się językiem dziecięcym. Twoja mowa ma być wzorem dla Twojego dziecka. Jeśli będziesz mówić do dziecka niepoprawnie, może ono utrwalić sobie nieprawidłowy sposób mówienia.
7. Nie zabraniaj dziecku mówić.
Naturalna skłonność do mówienia w wieku 3-6 lat jest oznaką nabywania świadomości językowej i chęci poznawania świata. Dlatego rodzice powinni cierpliwie znosić wszelkie pytania i ciągły słowotok dziecka. Dziecko stale uciszane i tłumione, może zniechęcić się do mówienia. Rozmowy z dorosłymi pozwalają mu wzbogacać słownictwo i utrwalać struktury gramatyczne.
8. Czytaj swojemu dziecku codziennie!
Czytając obudź w sobie zdolności aktorskie – baw się czytaniem. Modeluj głos, zmieniaj intonację, oddawaj emocje postaci. Dzięki temu dziecko rozwinie swoją wyobraźnię, nauczy się rozpoznawać emocje, pozna nowe słowa i utrwali gramatykę języka polskiego.
9. Wprowadź do zabawy gimnastykę buzi i języka.
Ćwiczenia logopedyczne nie muszą być nudne. Niech to będzie zabawa dla Ciebie i dziecka.
10. Ćwicz z dzieckiem systematycznie!
Żadna terapia nie zakończy się sukcesem, jeśli logopeda nie będzie miał wsparcia ze strony rodziców. Rodzice powinni współpracować z logopedą, który prowadzi terapię i zaleca ćwiczenia do domu. Rola rodzica polega na dopilnowaniu, aby ćwiczenia prowadzić zgodnie z instrukcją logopedy. Wystarczy ćwiczyć systematycznie 10-15 minut dziennie, aby uzyskać pozytywne efekty.