Odwaga
Odwaga to śmiała, świadoma postawa wobec niebezpieczeństwa, umiejętność zapanowania nad strachem, obawą przed zrobieniem czegoś nowego, innego, trudnego, niebezpiecznego. Jeśli od początku pobytu dziecka w przedszkolu jest ono zachęcane do zdobywania nowych doświadczeń, rozwijana jest u niego wiara we własne możliwości, poczucie sprawczości, to później będzie ono odważnie stawiać czoło nowym wyzwaniom. U sześciolatka możemy skupić się na budowaniu innego rodzaju odwagi, a mianowicie odwagi cywilnej.
Zachęcamy dzieci do:
– śmiałego głoszenia swoich poglądów, nawet jeśli nie wszyscy się z nimi zgadzają,
– uzasadniania i obrony własnego zdania, a jednocześnie szanowania odmiennego zdania innych,
– przyznawania się do swoich błędów i brania za nie odpowiedzialności.
Odważne dziecko to takie, które ma poczucie własnej wartości.
Dlatego aby nauczyć dzieci odwagi cywilnej, należy:
– traktować je podmiotowo,
– szanować ich autonomię i prawo dokonywania wyborów,
– zachęcać do podejmowania samodzielnych decyzji,
– uczyć właściwej samooceny poprzez pokazywanie jego mocnych stron i zachęcać do skupiania się na nich, a nie na słabościach;
– uświadamiać, że nie wszystkie sytuacje są jednoznacznie dobre lub złe.
Często lęk dzieci budzą zmiany. Warto im jednak wyjaśnić, że zmiana to nieodłączny element życia (dzień i noc, pory roku, posiłki, dni tygodnia). Każda zmiana wiąże się z nowymi możliwościami i zawsze można znaleźć jej pozytywne strony.
Z sześciolatkami można omówić, jakie negatywne, a jakie pozytywne strony mają:
– rozpoczęcie nauki w szkole,
– zmiana miejsca zamieszkania,
– narodziny rodzeństwa itp.
Dzieciom trzeba uświadamiać ich prawa i jednocześnie uczyć poszanowania praw innych. Powinny wiedzieć, że mają prawo powiedzieć „nie” i mogą zaprotestować, gdy są źle traktowane. Należy im też wyjaśnić, czym różni się odwaga od brawury. Odwaga ma na celu czynienie dobra i zapobieganie złu, a brawura to chęć zaimponowania innym. Uczenie odwagi odbywa się w naturalnych sytuacjach z życia przedszkola, ale ważna jest też literatura przedstawiająca przykłady odważnych zachowań. Czytajmy więc jak najwięcej i rozmawiajmy o tym z dziećmi.