Zabawy przygotowujące do nauki pisania i czytania możliwe do prowadzenia w domu przez rodziców.
Zabawy przygotowujące do nauki pisania i czytania możliwe do prowadzenia w domu przez rodziców.
1. Zabawa „Dokończ słowo”
Rodzic mówi sylabę, a dziecko ma dołożyć inną sylabę tak by powstało słowo.
2. Zabawa „Co to za słowo?”
Rodzic wypowiada słowa z podziałem na głoski. Dziecko dokonuje ich syntezy i podaje całe słowo.
3. Zabawa „Podziel na sylaby”
Rodzic wskazuje przedmiot, a dziecko dzieli nazwę na sylaby dodając do każdej prosty ruch (klaskanie, tupanie, podskakiwanie...)
4. Ćwiczenia słuchowe „Układamy słowa na daną głoskę”
Rodzic wymienia słowo, prosi aby dziecko ułożyło słowo rozpoczynające się jego drugą głoską (np. nora – dziecko układa słowo na O)
5. Zabawa „Pomieszane sylaby”
Rodzic podaje słowa, w których są poprzestawiane sylaby. Dzieci podają ich prawidłowe brzmienie , a następnie zadają zagadkę mamie lub tacie (np. mek – do =domek; dy-lo = lody; ko-mle = mleko)
6. Sztafeta sylabowa - tworzenie wyrazów rozpoczynających się od tej samej sylaby - mama, makaron, marzenia, makrela itp. lub kończących się tą samą sylabą np. piżama, rama, mama, tama itp.;
7. Łańcuch sylabowy - rozpoczynamy zabawę wypowiadając dwusylabowy wyraz, dziecko powtarza wyraz i dzieli go na sylaby. Druga sylaba staje się początkiem nowego wyrazu powstałego np: wa - ta (wata), ta - ma (tama), ma - ki (maki), ki - je (kije), je - my (jemy), my - dło (mydło) tak aż do wyczerpania pomysłów;
8. Analiza z podskokami - podajemy dziecku wyraz, a jego zadaniem jest podzielić go na sylaby, ale po wymówieniu każdej z nich musi podskoczyć np. balony- ba(podskok) – lo (podskok) - ny(podskok);
9. Zabawa językowa „Bardzo długie zdania”
Rodzic wypowiada proste zdanie składające się z dwóch wyrazów. Zadaniem dziecka jest kolejne dodawanie jednego słowa, tak by powstało bardzo długie, a jednocześnie logicznie brzmiące zdanie. Np.
Bałwanek stoi...
Bałwanek stoi na...
Bałwanek stoi na środku ...
Bałwanek stoi na środku podwórka...
Bałwanek stoi na środku podwórka, a na jego ...
Bałwanek stoi na środku podwórka, a na jego kapeluszu...
Bałwanek stoi na środku podwórka, a na jego kapeluszu siedzą ...
Bałwanek stoi na środku podwórka, a na jego kapeluszu siedzą trzy ...
Bałwanek stoi na środku podwórka, a na jego kapeluszu siedzą trzy wróbelki.
10. „O czym myślę”
Dokańczanie wyrazów zaczynających się na daną sylabę (np. la – tawiec).
ma-
to-
wo-
11. „Zagubione słowa”
Wyszukiwanie słów zaczynających się na daną głoskę, np:
- B – ............
- K - .............
- P - .............
12. „Dodaj sylabę”
- dopowiadanie brakujących sylab do już usłyszanych (np. ko – za).
ba –
mo –
wa –
pa –
13. „Strumyk”- wysłuchiwanie rytmu w muzyce i reagowanie na umówiony sygnał;
14 „Dzielimy i liczymy”- dzielenie zebranych przedmiotów wg liczby sylab - układanie.
15. „Czarodziejski worek” – wyjęcie z woreczka obrazków do klasyfikacji lub różnych przedmiotów, nazwanie ich, następnie głoskowanie każdego
16. „Przygody Kota Filemona”- układanie zdań, zapisywanie ich za pomocą kartoników, jeden kartonik to jeden wyraz;
17. „Wyścigi”- gra na dywanie; podawanie słowa zaczynającego się daną głoską i przesuwanie się o tyle pól ile głosek zawierało słowo; (jedna osoba rzuca kostką, – gracz: wymyśla słowo i głoskuje)
18. „Polowanie na głoski”
Wysłuchiwanie słów w których słychać daną głoskę – wykrzykiwanie jej kiedy się znajdzie; (szukamy „O”; rodzic wymienia słowa: krowa, stolik, lasek, piłka, itp.; dzieci powtarzają usłyszaną głoskę)
19. „Niespodzianka” - nazywanie pierwszych głosek słów i składanie ich w całe nowe słowo, np.; S – er, O – wce, K – wiaty - (SOK)
Grupowanie przedmiotów rozpoczynających się tą sam głoską.
20. Kto pierwszy stanie obok przedmiotu, którego nazwa zaczyna się daną głoską.
Zabawy na materiale literowym
1. Zabawa „Czyje to imię?” – przygotowanie kartoników z imionami najbliższych osób (mama, tata, brat, siostra, babcia, kolega itp.) wyszukanie imion podanych przez rodzica.
2. Zabawa „Litery w imionach” - przygotowanie kartoników z imionami najbliższych osób (mama, tata, brat, siostra, babcia, kolega itp.) wyszukanie w nich liter podanych przez rodzica. Np. wyszukaj imię na literkę M, na literkę T, podaj karteczkę z imieniem, w którym są dwie literki „a”, podaj karteczkę z imieniem, które kończy się na „k” itp.
3. Zabawa „ Podpisz przedmioty” – przygotowanie kartoników z nazwami przedmiotów z najbliższego otoczenia (stół, okno, łóżko, miś, lalka, auto, klocki itp.). wspólne z dzieckiem odszukanie przedmiotów i „podpisanie”.
W kolejnych zabawach dziecko samo „podpisuje” wybrane przez rodzica przedmioty
4. Zabawa „Moje imię” – ułożenie imion z liter znajdujących się na małych kartkach
5. Zabawa „Takie same wyrazy” – zadaniem dziecka jest odnalezienie dwóch takich samych wyrazów (imiona, nazwy przedmiotów)
6. Zabawa „Układanie nazw obrazków”- dziecko układa wyraz z pojedynczych liter. Na początek można dać wzór w postaci takiego samego wyrazu.
UWAGI DLA RODZICÓW
1. Litera jest znakiem graficznym, a głoska jej odpowiednikiem słuchowym. Litery widzimy i piszemy, głoski słyszymy i wymawiamy (liter w wyrazie może być więcej niż głosek, np.: sz, cz, dz).
2. Spółgłoski należy wymawiać w miarę możliwości bez przygłosu w postaci „y” który w późniejszym okresie może utrudniać dziecku naukę czytania.
3. Przy wyodrębnianiu pierwszej i ostatniej głoski w wyrazie najlepiej jest zaczynać od wyrazów rozpoczynających i kończących się samogłoskami.
4. Stopień trudności materiału językowego do analizy i syntezy głoskowej i sylabowej
• jednosylabowe wyrazy 2-głoskowe typu ul,
• jednosylabowe wyrazy 3-głoskowe typu las,
• dwusylabowe wyrazy 4-głoskowe typu wo-da,
• dwusylabowe wyrazy 3-głoskowe typu o-sa
• jednosylabowe wyrazy 4- lub 5-głoskowe typu wilk, kret, sklep,
• dwusylabowe wyrazy 5-głoskowe typu bra-ma, pa-lec,
• dwusylabowe wyrazy 5-głoskowe typu lal-ka,
• trzysylabowe wyrazy 6-głoskowe typu to-po-la.
Opracowała: terapeuta pedagogiczny mgr Ewa Kalita
Źródło: materiały szkoleniowe studia podyplomowe „Terapia pedagogiczna”